MÜSEBBA'-TESBÎ'
MÜSEBBA'
Asıl anlamı "yedili" olan müsebba', her bendi yedi mısradan oluşan nazım şeklidir.
Müsebba' az kullanılan nazım şekillerindendir.
Müsebba'-i mütekerrir: Bir müsebba'da ilk bendin son veya son iki mısraı diğer bütün bendlerin sonunda tekrarlanıyorsa buna mütekerrir müsebba' denir.
1- a a a a a a A b b b b b b A c c c c c c A
2- a a a a a A A b b b b b A A c c c c c A A
Müsebba'-i müzdevic: İlk bendin son mısraı diğer bendlerin sonunda tekrarlanmıyorsa buna müzdevic müsebba' denir.
a a a a a a a b b b b b b a c c c c c c a
Örnek:
Bir dem ki ben fakîr idüm ol yâr-ı cân idi
Sâkî idi vü nâzük idi nükte-dân idi
Yârân idi ki her biri rind-i cihân idi
Devrân-ı lâle idi dem-i gülsitân idi
Hengâm-ı îş ü vakt-i mey-i ergavân idi
Şevk-i cüvân ile bu gönül kâm-rân idi
Demler o demler idi zaman ol zaman idi
mef'ûlü fâ'ilâtü mefâ'îlü fâ'ilün
Fevrî (öl. 1571)
Açıklaması:
Bir zamanlar ben fakirdim, o da benim can dostum idi. Şarap sunardı, nazikti, nüktedandı. Her biri birer dünya rindi (rind: içi çok bilgili, dış görünüşü kötü olan) olan dostlar vardı. Lale, gül bahçesi, eğlence, erguvan renkli şarap zamanı idi. Genç güzellerin arzusuyla bu gönül mutlu idi. Demler o demler, zaman o zaman idi.
a a a a a a a b b b b b b a c c c c c c a
Örnek:
Bir dem ki ben fakîr idüm ol yâr-ı cân idi
Sâkî idi vü nâzük idi nükte-dân idi
Yârân idi ki her biri rind-i cihân idi
Devrân-ı lâle idi dem-i gülsitân idi
Hengâm-ı îş ü vakt-i mey-i ergavân idi
Şevk-i cüvân ile bu gönül kâm-rân idi
Demler o demler idi zaman ol zaman idi
mef'ûlü fâ'ilâtü mefâ'îlü fâ'ilün
Fevrî (öl. 1571)
Açıklaması:
Bir zamanlar ben fakirdim, o da benim can dostum idi. Şarap sunardı, nazikti, nüktedandı. Her biri birer dünya rindi (rind: içi çok bilgili, dış görünüşü kötü olan) olan dostlar vardı. Lale, gül bahçesi, eğlence, erguvan renkli şarap zamanı idi. Genç güzellerin arzusuyla bu gönül mutlu idi. Demler o demler, zaman o zaman idi.
TESBÎ'
Asıl anlamı "yedili" olan tesbî', daha önceden yazılmış bir gazelin her beytinin baş tarafına, bu beyitle aynı vezinde ve bu beytin ilk mısraı ile kafiyeli beşer mısra eklenerek meydana getirilmiş ve bendlerden oluşmuş nazım biçimidir. Kafiye dizilişi "a a a a a (a a ), b b b b b (b a), c c c c c (c a)" şeklindedir.